درس تفسیر موضوعی نیمسال اول96-استاد آقاحسینی -قسمت دوم

  سوره فاتحة الکتاب (حمد)این سوره در «مکّه» نازل شده و داراى هفت آیه است»ویژگیهاى سوره حمد:1- این سوره اساسا با سوره‏هاى دیگر قرآن از نظر لحن و آهنگ فرق روشنى دارد زیرا در این سوره خداوند طرز مناجات و سخن گفتن با او را به بندگانش آموخته است. آغاز این سوره با حمد و ستایش پروردگار شروع و با ابراز ایمان به مبدء و معاد (خداشناسى و ایمان به رستاخیز) ادامه و با تقاضاها و نیازهاى بندگان پایان مى‏گیرد.2- سوره حمد، اساس قرآن است، در حدیثى از پیامبر اکرم صلّى اللّه علیه و اله مى‏خوانیم که: «الحمد امّ القرآن» و این به هنگامى بود که «جابر بن عبد اللّه انصارى» خدمت پیامبر صلّى اللّه علیه و اله رسید، پیامبر صلّى اللّه علیه و اله به او فرمود: «آیا برترین سوره‏اى را که خدا در کتابش نازل کرده به تو تعلیم کنم». جابر عرض کرد آرى پدر و مادرم به فدایت باد، به من تعلیم کن، پیامبر صلّى اللّه علیه و اله سوره حمد که امّ الکتاب است به او آموخت.سپس اضافه فرمود: «این سوره شفاى هر دردى است مگر مرگ».«امّ» به معنى اساس و ریشه است.شاید به همین دلیل «ابن عباس» مفسر معروف مى‏گوید: «هر چیزى اساس و شالوده‏اى دارد ... و اساس و زیر بناى قرآن، سوره حمد است».3- در آیات قرآن سوره حمد به عنوان یک موهبت بزرگ به پیامبر صلّى اللّه علیه و اله معرفى شده، و در برابر کل قرآن قرار گرفته است، آنجا که مى‏فرماید: «ما به تو سوره حمد ک, ...ادامه مطلب

گزیده هایی از تفسیر سوره حمد (محي الدين حائری شیرازی) اََلرَّحمَنِ الرَّحِیمِ « الرحمن الرحيم»، آغاز و نهایت خلقت «بسم‌الله الرحمن الرحيم»، سفر از رحمت رحماني به رحمت رحيمي است. كنار هم آمدن رحمن و رحيم دو قوس خلقت را مطرح می‌کند. نشان مي‌دهد كه رحمان به منزله‌ي كاشت و رحيم به منزله‌ي برداشت است. اين كه در روايت آمده «‌يَا رَحمَنَ الدُّنيَا وَ الاَخِرَهِ وَ رَحِيمَهُما » يعنی در همين دنيا آثار رحمان و رحيم ديده مي‌شود. رحمت رحمانی، انگیزه‌ی خلقت بعد از اين كه انسان جهان‌بيني پيدا كرد و خلقت را شناخت و از روي عالمين، خدا را بر ربوبیت‌های او حمد كرد و همه‌ي خوبي‌ها و زيبايي‌ها را به خدا نسبت داد، نوبت به فهم و درک هدف خدا از آفرينش می‌رسد كه چرا خدای تعالی عالمین را آفريده است؟ فهم اين منظور مهم است. اگر کسی فهميد كه منظور چه بوده است، الحمد‌لله واقعي را گفته است و اگر نفهميد، نتيجه‌اي از كارش نگرفته است. «الرحمن الرحيم» تحت عنوان و زير مجموعه‌ي رب‌العالمين آمده است. یعنی اين كه چون خدا رحمان و رحیم است و همه‌ی این نعمت‌ها و زیبايی‌ها را برای محبت به من آفریده است، او را سپاس می‌گویم. تا كنون با توجه به دو آیه‌ی اول سوره‌ي حمد، حمد الهی از دو راه گفته مي شود: 1 – حمد از طريق رب‌العالمين؛ براي اين كار انسان بايد كارشناس خلقت باشد.&, ...ادامه مطلب

جزوه اندیشه اسلامی 2 میان ترم نیمسال اول 96   تعریف دین چه بسیارند واژه‌هایی که بارها در گفت‌وگوهای روزمره به کار می‌روند؛ اما ارائه‌ی تعریفی دقیق از آنها کار آسانی نیست. به گفته‌ی برخی از پژوهشگران، دین در صدر واژه‌هایی قرار دارد که با وجود کاربرد آسان آنها نمایانگر حقایقی متنوّع و بسیار ناهمگون‌اند:(1) دین اسلام با نگرشی توحیدی، بر وحی گرایی و خدا محوری تأکید می ورزد؛ مسیحیان بر تثلیث پای می‌فشارند ( هر چند آن را ناسازگار با توحید نمی‌شمارند )؛ پیروان آیین زرتشت از ثنویت جانب‌داری می‌کنند و آفریننده‌ی خیر و شر را جدای از یکدیگر می‌انگارند؛ (2) و در برخی از فرقه‌های بودایی، از خدا ( به معنای واقعی کلمه ) اثری نمی‌توان یافت. (3) از سوی دیگر، اگوست کنت ( 1798- 1857 م ) دین انسان ستایی را بنا نهاده (4) و مارکس ( 1818-1883م ) که دینهای رایج را افیون توده‌ها می‌خواند، (5) خود پایه‌گذار دینی جدید قلمداد گردیده است.(6) بسیاری از کسانی که به تعریف دین پرداخته‌اند، به مسلک مورد پذیرش خود نظر انداخته و چشم از ادیان دیگر برگرفته‌اند. با این همه، اگر بخواهیم از منظر یک دین پژوه به تعریف کلی دین ( نه صرفاً دین حق ) بپردازیم، با پرسشهایی از این دست روبه رو می‌گردیم: آیا می‌توان تعریفی به دست داد که همه‌ی مکاتبی را که دین نامیده شده‌اند، در برگیرد؟ کدام ویژگی مشترک، ادیان آسمانی خداباور را با مک, ...ادامه مطلب